Mierniczy przysięgły - w rysie historycznym

Zaczęty przez support, Niedziela 05 Maj 2013, 15:11:21

Poprzedni wątek - Następny wątek

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

supportAutor w?tku

... ach tak chciałem by ten początek był startem do debaty a nie zabawy.

Jest nadzieja  :)
(miło że poszedłeś po rozum do głowy)

Moja refleksja na temat tego co zamieściłem powyżej:

Mierniczy najpierw się kształcił, potem zdobywał rzetelną praktykę.
Następnie zdawał egzamin i zostawał wpisany na listę u danego wojewody.
Składał rotę przysięgi przez wojewodą, którą podpisywał:
[xquote]Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu i Wszechwiedzącemu w Trójcy Świętej Jedynemu, że będę wypełniać obowiązki moje, jako mierniczy przysięgły, wobec Rzeczypospolitej Polskiej wiernie i sumiennie, że prawom i rozporządzeniom posłuszny będę, a w szczególności, że moje czynności zawodowe wedle najlepszej wiedzy i woli sprawować, prawdy ściśle przestrzegać i przepisy prawa wypełniać będę i ani prośbami, ani groźbami, ani żadnem ubocznemi względami i wpływami od sprawiedliwego i sumiennego spełniania zawodu, przestrzeganiu ustaw, rozporządzeń, przepisów i instrukcyj mierniczych odwieść się nie dam. Tak mi Panie Boże dopomóż.[/xquote]
Miał prawo prowadzić samodzielnie kancelarię - tylko i dopiero wtedy.
Odpowiadał przed wojewodą, izbą i innymi organami państwowymi.
Miał prawo do JEDNEJ pieczęci, która w określonych przypadkach mogła mu zostać odebrana.

Myśl będę rozwijał dalej w kolejnych postach.
"Być narodowi użytecznym" - Stanisław Staszic, Patron techników polskich.


arcadio

#4
Jak widać od zawsze zawód musiał być poparty wiedzą i praktyką. Tylko kiedyś geodeta był kimś-a teraz? Sprzęt kosztuje, lata nauki...    tylko nas geodetów jakby za dużo... a w na koncie wciąż za mało... sory za poweekendowy pesymizm
"Trafić w pytania- łatwiej jak się po prostu dużo umie."
Lupus

supportAutor w?tku

Załączniki do rozporządzenia:

<a href="https://ewmapa.pl/uprawnienia/1926-71-412-zalaczniki.pdf" target="_blank">https://ewmapa.pl/uprawnienia/1926-71-412-zalaczniki.pdf</a>
"Być narodowi użytecznym" - Stanisław Staszic, Patron techników polskich.


supportAutor w?tku

Akt wykonawczy do ustawy:

Cytat
412.
Rozporządzenie Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Reform Rolnych
z dnia 28 czerwca 1926 r.
o wykonaniu ustawy o mierniczych przysięgłych z dnia 15 lipca 1925 r. (Dz. U. R. P. Nr. 97, poz. 682).
Na mocy art. 8, 14 i 26 ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. o mierniczych przysięgłych (Dz. U. R. P. Nr. 97, poz. 682) zarządza się co następuje;

I. O wnoszeniu podań.

§ 1. Osoby, pragnące uzyskać tytuł i złączone z nim prawa mierniczego przysięgłego, wnoszą podania do tego urzędu wojewódzkiego, w którego obrębie w chwili wnoszenia podania stale zamieszkują.

§ 2. Do podania o nadanie tytułu i złączonych z nim praw mierniczego przysięgłego winny być dołączone następujące dokumenty:
1) dowód obywatelstwa polskiego,
2) świadectwo egzaminu odbytych studjów (art. 2, p. a) i b) ustawy o mierniczych przysięgłych),
3) świadectwa odbytej praktyki (art. 3 ustawy o mierniczych przysięgłych),
4) świadectwo egzaminu, stwierdzającego praktyczną znajomość zawodu (art. 4 ustawy o mierniczych przysięgłych),
5) życiorys, podpisany przez kandydata, sporządzony według załączonego wzoru (załącznik 1).

§ 3. Profesorowie politechnik oraz innych szkół akademickich, którzy wykładają lub wykładali miernictwo, mają do podania dołączyć zamiast dokumentów, wymienionych w § 2, p. 3 i 4, zaświadczenie rektora, że kandydat jest lub był profesorem miernictwa.

§ 4. Byli nauczyciele miernictwa w państwowych szkołach mierniczych mają do podania dołączyć zamiast dokumentów, wymienionych w § 2, p. 3 i 4, zaświadczenie swej władzy przełożonej, że kandydat był nauczycielem miernictwa w państwowej szkole mierniczej przez lat 10,

§ 5. Byli urzędnicy państwowi i samorządowi winni do podania dołączyć w miejsce dokumentów wskazanych w § 2, p. 3 i 4 zaświadczenie swej władzy przełożonej, że kandydat był urzędnikiem państwowym lub samorządowym i pracował w miernictwie co najmniej lat 10,

II. O wydawaniu dekretów.

§ 6, Do wydawania dekretów, nadających tytuł i złączone z nim prawo wykonywania zawodu mierniczego przysięgłego, upoważnieni są wojewodowie.

§ 7. Wojewoda po rozpatrzeniu podania i dokumentów, o ile kandydat odpowiada wymogom art, 1 ustawy o mierniczych przysięgłych, wyda dekret według załączonego wzoru (załącznik 2).
Jeśli kandydat nie odpowiada wymogom art. 1 ustawy o mierniczych przysięgłych, wojewoda wyda odmowne orzeczenie z podaniem powodu odmowy i pouczeniem o środkach prawnych przysługujących kandydatowi.

§ 8, Jeżeli wniesione podanie nie zawiera wszystkich wymaganych dokumentów lub jeżeli dokumenty wymagają uzupełnienia, wojewoda wezwie kandydata do uzupełnienia braków w wyznaczonym terminie. Jeśli w tym czasie kandydat nie uczyni zadość wezwaniu, wojewoda zwróci podanie nierozpatrzone.

§ 9. Od odmownej decyzji wojewody przysługuje kandydatowi prawo odwołania się do Ministra Robót Publicznych w ciągu dni 14-tu od daty doręczenia orzeczenia.

III. O składaniu przysięgi.

§ 10. Wojewoda, przed wydaniem dekretu na mierniczego przysięgłego, odbierze od kandydata przysięgę według podanej poniżej roty i zażąda od kandydata podpisania złożonej przez niego roty przysięgi (załącznik 3).

§ 11. Rota przysięgi przepisana dla kandydatów do zawodu mierniczego przysięgłego opiewa dla wyznań chrześcijańskich:
"Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu i Wszechwiedzącemu w Trójcy Świętej Jedynemu, że będę wypełniać obowiązki moje, jako mierniczy przysięgły, wobec Rzeczypospolitej Polskiej wiernie i sumiennie, że prawom i rozporządzeniom posłuszny będę, a w szczególności, że moje czynności zawodowe wedle najlepszej wiedzy i woli sprawować, prawdy ściśle przestrzegać i przepisy prawa wypełniać będę i ani prośbami, ani groźbami, ani żadnem ubocznemi względami i wpływami od sprawiedliwego i sumiennego spełniania zawodu, przestrzeganiu ustaw, rozporządzeń, przepisów i instrukcyj mierniczych odwieść się nie dam. Tak mi Panie Boże dopomóż."

Przy składaniu przysięgi przez kandydatów wyznań niechrześcijańskich słowa ,,w Trójcy Świętej Jedynemu" należy opuścić

§ 12. Przysięgę składa kandydat na ręce wojewody, względnie wyznaczonego przez niego urzędnika. Rota przysięgi po odczytaniu winna być podpisana przez przysięgającego i odbierającego przysięgę. Podpisaną formalnie rotę przysięgi załącza się do aktów mierniczego przysięgłego.

IV. Ogłoszenia o wydaniu dekretów.

§ 13. Doręczenie dekretu oraz odebranie przysięgi może się odbyć w urzędzie wojewódzkim lub też w starostwie, wskazanem przez kandydata.
O wydaniu dekretu na mierniczego przysięgłego i odebraniu przysięgi ogłosi wojewoda w wojewódzkim dzienniku urzędowym, podając imię i nazwisko, ewentualnie tytuł naukowy kandydata, datę wydania dekretu i złożenia przysięgi. O tem ogłoszeniu winien urząd wojewódzki zawiadomić Ministerstwo Robót Publicznych, podając wyżej wymienione szczegóły.

V. O biurze i pieczęci mierniczego przysięgłego.

§ 14. Pragnący przystąpić do wykonywania praktyki musi obrać siedzibę biura i zgłosić ją we właściwym urzędzie wojewódzkim. Mierniczy przysięgły przyjmuje w biurze zlecenia stron interesowanych, przeprowadza pertraktacje, sporządza plany, odpisy, kopje, obliczenia; przechowuje wszelkie dokumenty i materiały z wykonanych przez siebie prac polowych; prowadzi dziennik zamówień i wydanych dokumentów, dziennik pism zwyczajnych, korespondencie, wynikającą z wykonywania zawodu oraz archiwum dokumentów,

§ 15. Mierniczemu przysięgłemu nie wolno otwierać biur filialnych w jego siedzibie ani poza nią. Nie uważa się za biuro filjalne czasowego pomieszczenia mierniczego przysięgłego i jego personelu do wykonania określonego zlecenia, jak np. przeprowadzenia parcelacji, komasacji, pomiaru miasta itp.

§ 16. W części Państwa, w której obowiązują przepisy ustawy o izbach inżynierskich (austr. Dz. U. P. z dn, 2. stycznia 1913 r. cz. II, Nr 3 winian urząd wojewódzki zawiadomić izbę inżynierską we Lwowie o miejscu stałej siedziby i każdorazowej zmianie tej siedziby, zgłoszonej przez mierniczego przysięgłego, a również podać datę wydania dekretu i odebrania przysięgi.

§ 17. Mierniczy przysięgły może umieścić na posesji, w której mieści się jego siedziba, tabliczkę z napisem: "Mierniczy przysięgły" imię i nazwisko, ewentualnie tytuł naukowy. Na tabliczce nie wolno umieszczać żadnych innych napisów, prócz bliższego określenia mieszkania i godziny przyjęć w biurze.

§ 18. Mierniczy przysięgły obowiązany jest do stałego prowadzenia "dziennika zamówień i wydanych dokumentów" (załącznik 4).

Dziennik wynien być oprawiony w książkę, a stronice ponumerowane. Do dziennika winny być wpisywane pod liczbami porządkowemi wszystkie przyjęte zamówienia oraz wydane dokumenty miernicze, podpisane przez mierniczego przysięgłego.

§ 19. Wszelkie wpisy do "dziennika zamówień i wydanych dokumentów" winny być uskuteczniane atramentem we właściwym czasie. Nie wolno usuwać kartek z dziennika, nie wolno wycierać lub zamazywać wpisów, a omyłki muszą być poprawione w ten sposób, aby pierwotny tekst pozostał czytelny. Dziennik winien znajdować się zawsze w biurze mierniczego przysięgłego i winien być przedstawiony do wglądu osobom powołanym w myśl art. 14 ustawy o mierniczych przysięgłych do nadzoru nad wykonywaniem zawodu mierniczego przysięgłego.

§ 20. Mierniczy przysięgły obowiązany jest do utrzymywania w należytym porządku wszystkich aktów, map, planów, odpisów, szkiców, obliczeń itp. materiałów, uzyskanych z prac, wykonywanych przez siebie.
Te materjały winny znajdować się w teczkach lub rulonach i winny być zaopatrzone w numery dziennika zamówień. Mierniczy przysięgły obowiązany jest przechowywać te materjały przez cały czas wykonywania zawodu i istnienia jego biura. Wyłączone są te dokumenty, które zgodnie z obowiązującemi przepisami winny być składane we właściwych urzędach.

§ 21, Mierniczy przysięgły może posiadać, tylko jeden egzemplarz pieczęci z godłem Państwa.
Zezwolenia na sporządzenie lub przerobienie pieczęci z godłem Państwa wydawać będą mierniczym przysięgłym urzędy wojewódzkie na podstawie pisemnego zgłoszenia.

§ 22. Urzędy wojewódzkie przestrzegać będą, aby używane przez mierniczych przysięgłych pieczęcie z godłem Państwa odpowiadały następującym wymogom: pieczęć ma być okrągłą o średnicy 5 cm, treść napisu przy krawędzi pieczęci ma mieć litery wielkości 3 mm, godło państwowe kształtu wskazanego ustawą z dn. 1. sierpnia 1919 r. (Dz. U, R. P. Nr. 69 poz, 416), nad godłem w półkolu napis: "Mierniczy przysięgły", pod godłem w dwu rzędach półkolem ,,imię i nazwisko" ewentualnie tytuł naukowy, pod tern w drugim półkolu miejscowość stałej siedziby, jednak bez bliższego adresu.

§ 23, Mierniczemu przysięgłemu przysługuje prawo umieszczania na wszystkich dokumentach, wydawanych przez siebie, oraz na zaświadczeniach praktykantów o odbytej praktyce, pieczęci z godłem Państwa. Na operatach pomocniczych, wchodzących w skład elaboratu pomiarowego, ma być umieszczony tylko podpis mierniczego przysięgłego bez pieczęci.

§ 24. Na dokumentach, wydanych przez mierniczego przysięgłego, nie wolno umieszczać napisów innej treści, aniżeli opiewa pieczęć z godłem Państwa, używana przez mierniczego przysięgłego.

§ 25. W razie śmierci mierniczego przysięgłego, zrzeczenia się tytułu i prawa lub w razie odebrania tytułu i prawa, winna być pieczęć z godłem Państwa oddana urzędowi wojewódzkiemu, w którego obrębie mierniczy przysięgły miał swoją stałą siedzibę, w celu jej zniszczenia.

VI. O rejestrze mierniczych przysięgłych.

§ 26. Urząd wojewódzki założy i prowadzić będzie według wzoru załączonego (załącznik 5) rejestr mierniczych przysięgłych, posiadających siedzibę biura w obrębie województwa.

§ 27. Mierniczy przysięgły obowiązany jest każdą zmianę siedziby biura zgłosić niezwłocznie pisemnie do odnośnego urzędu wojewódzkiego. Jeżeli przeniesienie nastąpiło poza granicę województwa, w którego obrębie mierniczy przysięgły miał dotychczas siedzibę biura, wówczas obowiązany on jest do pisemnego zawiadomienia obu urzędów wojewódzkich o zaszłej zmianie. O tej zmianie siedziby biura obowiązany jest mierniczy przysięgły zawiadomić także izbę inżynierską we Lwowie, jeśli zmiana dotyczy jednego z województw, w których obowiązuje ustawa o izbach inżynierskich (Austr. Dz. Ust. P. z 1913 roku, część II, Nr. 3).

§ 28. W razie przeniesienia się mierniczego przysięgłego do innego województwa, winien urząd wojewódzki, po nadesłaniu zawiadomienia o nowej siedzibie biura, sporządzić wyciąg z rejestru mierniczych przysięgłych i wszystkie akta oraz dane, dotyczące odnośnego mierniczego przysięgłego, wraz z wyciągiem z rejestru odesłać do tego urzędu wojewódzkiego, w którego obrębie obrał mierniczy przysięgły nową siedzibę biura.

§ 29. Wgląd oraz robienie odpisów z rejestru mierniczych przysięgłych zależne jest od zezwolenia wojewody.

VII. O nadzorze nad mierniczymi przysięgłymi.

§ 30. Mierniczy przysięgły podlega przy wykonywaniu swego zawodu nadzorowi właściwego wojewody. Wojewoda ma prawo kontrolowania jego czynności zawodowych przez swych urzędników lub za pośrednictwem urzędników innych urzędów państwowych, wreszcie za pośrednictwem izby inżynierskiej, o ile chodzi o tereny województwa krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego. W pracach, związanych z przebudową ustroju rolnego, powoływanie tych osób następuje w porozumieniu z właściwym okręgowym urzędem ziemskim. Sposób przeprowadzania kontroli prac pomiarowych, wykonywanych przez mierniczego przysięgłego w myśl art. 9 ustawy o mierniczych przysięgłych, normują przepisy tych władz i urzędów, dla których użytku pomiar został przeprowadzony.

§ 31. Władzom i urzędom państwowym oraz osobom prywatnym przysługuje prawo wnoszenia zażaleń do właściwego wojewody na nieprawidłowe, niesumienne lub nieterminowe załatwianie spraw oddanych mierniczemu przysięgłemu.

§ 32. W razie stwierdzenia naruszeń, wynikających z niestosowania się do ustawy o mierniczych przysięgłych, wojewoda wydaje polecenia usunięcia nieprawidłowości i udziela mierniczemu przysięgłemu ostrzeżenia, bądź też postępuje w myśl art. 15 ustawy o mierniczych przysięgłych,
O wyniku sprawy zawiadomi wojewoda urząd, względnie strony interesowane, po wyczerpaniu wszelkich środków prawnych, przysługujących mierniczemu przysięgłemu.

§ 33. Zarządzenia, dotyczące przeprowadzenia czynności nadzorczych, mają być wydawane na piśmie. Z czynności nadzorczych ma być spisany protokół w obecności interesowanego mierniczego przysięgłego, względnie osoby, która reprezentuje w danej chwili odnośnego mierniczego przysięgłego. W razie niestawienia się tych osób protokół może być spisany zaocznie.
Stwierdzone nieprawidłowości w wykonaniu pomiarów lub czynności, złączonych z wykonywaniem zawodu mierniczego przysięgłego, winny być w protokóle spisane, a dokumenty lub załączniki, stwierdzające znalezioną nieprawidłowość, mają być dołączone do protokółu.

§ 34. Mierniczowie przysięgli przy wykonywanie prac pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego, podlegają, niezależnie od powyższych postanowień, nadzorowi Ministra Reform Rolnych, który wykonuje ten nadzór przez okręgowe urzędy ziemskie.

VIII. O praktykantach na mierniczych przysięgłych i rejestrze praktykantów.

§ 35. Za praktykanta na mierniczego przysięgłego w rozumieniu niniejszego rozporządzenia uważa się osoby, posiadające wymogi art. 2 ustawy o mierniczych przysięgłych, względnie osoby wymienione w art. 24 wspomnianej ustawy.

§ 36. Rozpoczęcie i przerwy praktyki u mierniczego przysięgłego winny być każdorazowo bezzwłocznie zgłoszone w odnośnem województwie
Zgłoszenie praktyki odbywa się pisemnie i winno być podpisane przez kandydata i mierniczego przysięgłego, u którego praktykę ma odbywać zgłoszony kandydat. Zgłoszenie wnosi się do urzędu wojewódzkiego, właściwego ze względu na siedzibę mierniczego przysięgłego, u którego praktykant ma odbywać praktykę.
Do zgłoszenia praktyki należy dołączyć: świadectwo, względnie wiarogodny odpis świadectwa odbytych studjów oraz życiorys kandydata (załącznik 1).

§ 37. Urząd wojewódzki założy rejestr praktykantów, zgłoszonych przez mierniczych przysięgłych, zamieszkujących stale w obrębie województwa. Rejestr ten prowadzić będzie w porządku chronologicznym według wzoru załączonego (załącznik 6).
W rejestrze będą wpisywane zgłoszenia praktykantów i zmiany praktyki aż do chwili uzyskania tytułu i praw mierniczego przysięgłego, względnie przeniesienia do innego województwa.

§ 38. Z odbytej praktyki otrzymują praktykanci, zarejestrowani w odnośnym urzędzie wojewódzkim, zaświadczenie według ustalonego wzoru (załącznik 7). Do wydawania zaświadczeń obowiązani są mierniczowie przysięgli. Na takiem zaświadczeniu może urząd wojewódzki stwierdzić, że podany w zaświadczeniu okres praktyki zgodny jest z rejestrem praktykantów.
Praktykantom przysługuje ponadto prawo otrzymania z urzędu wojewódzkiego wyciągu z rejestru praktykantów, w którym stwierdzony winien być czas wpisania do rejestru praktykantów, okres zgłoszonej praktyki oraz data wykreślenia z rejestru praktykantów. Stwierdzenie praktyki na zaświadczeniu łub wydanie wyciągu z rejestru praktykantów urząd wojewódzki odnotuje w rejestrze praktykantów.

§ 39. W zaświadczeniach, wydanych przez mierniczych przysięgłych zarejestrowanym praktykantom, winny być uwidocznione: data rozpoczęcia i zwolnienia z praktyki, sposób użycia praktykanta z wymienieniem prac wykonanych pod nadzorem mierniczego przysięgłego, data wydania zaświadczenia, liczba dziennika biurowego oraz podpis i pieczęć mierniczego przysięgłego. Zaświadczenie takie ma obowiązek mierniczy przysięgły wydać w jednym egzemplarzu. Na ewentualnych odpisach musi być zaznaczone, że są odpisami.

§ 40. Zaświadczenie urzędu, w którym kandydat na mierniczego przysięgłego odbywał praktykę mierniczą, ma być wydane przez właściwą władzę, w której kandydat pracował, i ma zawierać przebieg służby z odpowiedniemi datami, opinję oraz oświadczenie, że kandydat pracował w dziedzinie miernictwa i jakiemi wynikami.

§ 41. Zaświadczenia urzędów państwowych o praktyce mierniczej krótszej, niż wymaga art 3 ustawy o mierniczych przysięgłych, winny być zarejestrowane przy zgłoszeniu w urzędzie wojewódzkim, w którego obrębie kandydat odbywa dalszą praktykę, u mierniczego przysięgłego.

§ 42. W razie śmierci mierniczego przysięgłego, zrzeczenia się lub odebrania tytułu i praw mierniczego przysięgłego, zaświadczenia praktykantom o odbytej praktyce wydaje urząd wojewódzki na podstawie rejestru praktykantów.

§ 43. Czas praktyki mierniczej, wykonywanej do chwili wydania niniejszego rozporządzenia, winien być zarejestrowany we właściwym urzędzie wojewódzkim. Do rejestracji należy przedłożyć wszystkie świadectwa, udowodniające czas praktyki.
Urząd wojewódzki wpisze zgłoszonych, którzy odpowiadają wymogom ustawy o mierniczych przysięgłych, do rejestru praktykantów, a na przedłożonych świadectwach odnotuje zgłoszenie praktyki.

§ 44. W razie przeniesienia się praktykanta do innego województwa winien on zgłosić praktykę w tymże urzędzie wojewódzkim, zawiadamiając równocześnie o tem urząd wojewódzki, w którym dotychczas odbywał praktykę. Urząd wojewódzki po otrzymaniu zawiadomienia o nowej siedzibie przesyła odpis z rejestru praktykantów do urzędu wojewódzkiego nowej siedziby praktykanta, który wpisuje do rejestru praktykantów otrzymane dane, dotyczące praktyki z wyciągu dotychczasowego i prowadzi rejestr dla odnośnego praktykanta w dalszym ciągu.

IX. O użyciu praktykantów i personelu pomocniczego.

§ 45. Mierniczy przysięgły odpowiedzialny jest za wszelkie przyjęte i wykonane prace miernicze polowe i biurowe, które zostały przez niego podpisane i pieczęcią zaopatrzone. Czynności miernicze poza biurem musza być wykonywane w obecności i pod nadzorem mierniczego przysięgłego łub też praktykanta zarejestrowanego w urzędzie wojewódzkim. Mierniczy przysięgły nie może poruczać praktykantom podpisywania dokumentów oraz wykonywania takich czynności mierniczych, które z samego charakteru pracy wymagają osobistego wykonania jej przez mierniczego przysięgłego.

§ 46. Mierniczy przysięgły może zatrudniać personel pomocniczy i poruczać mu wykonanie po szczególnych czynności, wchodzących w zakres prac mierniczych (art. 9 ustawy o mierniczych przysięgłych), jednakże pod nadzorem osób, wskazanych w § 45.

§ 47. Praktykanci zarejestrowani w urzędzie wojewódzkim, którzy wykonywają z upoważnienia mierniczego przysięgłego prace pomiarowe poza biurem, winni posiadać legitymację wydaną i podpisaną przez mierniczego przysięgłego. Legitymacja powinna być zaopatrzona w fotograiję i posiadać pieczęć z godłem Państwa tak umieszczoną, aby częściowo pokrywała fotografję. Legitymacja musi być podpisana przez praktykanta i winna opiewać na rok kalendarzowy daty wystawienia. Przedłużenie legitymacji na następny rok kalendarzowy musi być na legitymacji stwierdzone przez mierniczego przysięgłego.

§ 48. W razie przeniesienia się praktykanta do innego mierniczego przysięgłego winna być poprzednia legitymacja zwrócona wystawcy, a praktykant otrzymuje nową legitymację.

X. Wygaśnięcie, zrzeczenie się, odebranie i ponowne uzyskanie tytułu i praw.

§ 49. O śmierci mierniczego przysięgłego winno starostwo, w którego obrębie mierniczy przysięgły miał stałą siedzibę, zawiadomić urząd wojewódzki. Z chwilą śmierci mierniczego przysięgłego pieczęć z godłem Państwa winna być zwrócona do urzędu wojewódzkiego, a biuro ma być zlikwidowane.

§ 50, O śmierci, o zrzeczeniu się, o ponownem nadaniu, o pozbawieniu tytułu i praw mierniczego przysięgłego ogłasza urząd wojewódzki w swoim dzienniku urzędowym, zawiadamiając równocześnie o zaszłej zmianie Ministerstwo Robót Publicznych.

Przy zrzeczeniu się tytułu i praw. lub odebraniu tytułu i praw, należy równocześnie odebrać, dekret, a w razie niezwrócenia należy również o unieważnieniu dekretu ogłosić w dzienniku urzędowym wraz z ogłoszeniem wymienionem w pierwszym ustępie.

XI. O różnych kategorjach kandydatów na mierniczych przysięgłych.

§ 51. Emerytowani geometrzy ewidencyjni ze służby w ewidencji katastru podatku gruntowego w województwach: krakowskiem, lwowskiem, stanisławowskiem i tarnopolskiem, o ile posiadają warunki, wymagane w art. 23. ustawy o mierniczych przysięgłych, winni wnosić podania do Ministra Robót Publicznych przez urząd wojewódzki, w którego obrębie zamieszkują.
Do podania należy dołączyć dekret spensjonowania i deklarację o wyborze stałej siedziby i życiorys.
Podanie wraz z rezolucją będzie następnie zwrócone wskazanemu w podaniu urzędowi wojewódzkiemu, który wyda dalsze zarządzenia w myśl ustawy i niniejszego rozporządzenia,

§ 52. Osoby, wymienione w art. 24, ustęp 1. ustawy o mierniczych przysięgłych, wnoszą podanie o nadanie tytułu i praw mierniczego przysięgłego przez urząd wojewódzki, w którego obrębie zamieszkują, do Ministerstwa Robót Publicznych.
Do podania należy dołączyć:
1) dowód obywatelstwa polskiego,
2) świadectwo ukończenia szkoły mierniczej rosyjskiej wraz z dyplomem na geometrę prywatnego lub geometrę taksatora,
3) wiarogodne zaświadczenia odbytej 10-letniej praktyki mierniczej, z czego co najmniej 5 lat w kraju,
4) życiorys (według załącznika 1).

Minister Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Wyznań Rei. i Ośw. Publ. decyduje o dopuszczeniu do egzaminu w zakresie art. 4-b) ustawy o mierniczych przysięgłych lub też odmawia,

W razie dopuszczenia do egzaminu przesyła Ministerstwo Robót Publicznych podanie wraz z decyzją odnośnej komisji egzaminacyjnej i zawiadamia o tym interesowanego.

Po skończonym egzaminie komisja zwraca akta wraz z dołączeniem wyniku egzaminu do Ministerstwa, które postąpi w zależności od wyniku egzaminu.

§ 53, Mierniczowie I, klasy, wymienieni w art, 23, ustęp 2 ustawy o mierniczych przysięgłych, wnoszą podania wraz z dokumentami w myśl art. 1, p. 1,
3 i 4 ustawy o mierniczych przysięgłych u o odnośnego urzędu wojewódzkiego.

§ 54, Osoby, wymienione w art. 25 ustawy o mierniczych przysięgłych, wnoszą podania przez urząd wojewódzki swego miejsca zamieszkania do Ministra Robót Publicznych, dołączając do podania upoważnienie, uzyskane w myśl art. 25. ustęp. 1 ustawy o mierniczych przysięgłych, zaświadczenie wykazujące 15 lal praktyki zawodowej w pracach, określonych w art. 9, p, c) ustawy o mierniczych przysięgłych, wreszcie dokumenty, określone art, 1, p. 1 ustawy o mierniczych przysięgłych, i życiorys (załącznik 1).

Ministerstwo Robót Publicznych postanawia o dopuszczeniu do złożenia egzaminu w zakresie art, 4, p, b) i zawiadamia odnośną komisję egzaminacyjną, przesyłając jej akta przedmiotowe. Po egzaminie komisja zwraca akta wraz z podaniem wyniku egzaminu. Stosownie do wyników egzaminu Ministerstwo wydaje polecenie odnośnemu wojewodzie wydania dekretu w myśl niniejszego rozporządzenia, względnie zawiadamia interesowanego o odmownem, załatwieniu jego prośby, zwracając wszystkie załączniki podania.

XII. Postanowienie końcowe.

§ 55. Osoby, wymienione w art. 22 ustawy o mierniczych przysięgłych, mogą otrzymać nowe dekrety na mierniczych przysięgłych od władz polskich, o ile uczynią zadość wymogom wspomnianego na wstępie artykułu, zdanie ostatnie. Obowiązek złożenia przysięgi wobec władz polskich i zgłoszenia siedziby ciąży na wszystkich, którzy tego dotychczas wobec władz polskich nie uczynili. Obowiązek ten musi być wykonany w ciągu trzech miesięcy od daty ogłoszenia niniejszego rozporządzenia,

§ 56. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Z tym dniem tracą moc obowiązującą wszelkie dotychczasowe rozporządzenia, dotyczące spraw objętych niniejszem rozporządzeniem, odnoszących się do geometrów cywilnych dla b. zaboru austrjackiego, geometrów przysięgłych dla b. zaboru pruskiego oraz geometrów klasy II-ej dla b. zaboru rosyjskiego, wreszcie ulega zmianie § 39 instrukcji katastralne; II, z dnia 21 lutego 1896 r., obowiązującej w b. zaborze pruskim, w tym sensie, iż zezwala się na używanie praktykantów przy pomiarach.

Minister Robót Publicznych: W. Broniewski

Minister Reform Rolnych: W. Staniewicz

(Załączniki patrz na stronie następnej).
"Być narodowi użytecznym" - Stanisław Staszic, Patron techników polskich.


supportAutor w?tku

Na początek może ustawa z 15 lipca 1925 roku

Cytat
USTAWA
z dnia 15 lipca 1925 r.
o mierniczych przysięgłych.

Art. 1. Tytuł i złączone w nim prawo wykonywania zawodu mierniczego przysięgłego może uzyskać ten, kto odpowiada następującym warunkom:
1) posiada obywatelstwo polskie,
2) posiada odpowiednie studja,
3) odbył przepisaną praktykę,
4) zdał egzamin o charakterze praktycznym,
5) nie jest pozbawiony praw wyborczych w myśl art. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1922 r. (Dz. U. R. P. Nr. 66, poz. 590).

Art. 2. Studja, wymagane w art. 1 p. 2, udowadnia się bądź:
a) dowodem uzyskania tytułu inżyniera mierniczego w myśl postanowień ustawy w przedmiocie tytułu inżyniera z dnia 21 września 1922 r. (Dz. U. R. P. Nr. 90,poz. 823) bądź:
b) świadectwem ukończenia jednej ze szkół krajowych lub zagranicznych, uznanych przez Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za odpowiednie i jako takie urzędowo ogłoszonych.

Art. 3. Kandydaci, o których mowa w art. 2 w ustępie pod a), winni odbyć 2 letnią praktykę, inni kandydaci praktykę 5-letnią, przyczem jedni i drudzy winni praktykować najmniej dwa lata w kraju.
Praktyka rozpoczyna się z reguły dopiero po ukończeniu studjów i złożeniu egzaminu w odnośnym zakładzie naukowym, a odbyć ją należy pod kierunkiem mierniczego przysięgłego lub też w jednym z urzędów państwowych, które wskaże Minister Robót Publicznych w porozumieniu z interesowanymi ministrami.

Art. 4. Praktyczną znajomość zawodu udowadnia świadectwo ze złożenia egzaminu o charakterze praktycznym, który ma stwierdzić:
a) dostateczne wyrobienie zawodowe i umiejętności samodzielnego wykonywania czynności mierniczych przysięgłych (art. 9) oraz
b) znajomość ustaw, rozporządzeń i instrukcyj, mających związek z wykonywaniem zawodu mierniczego.

Art. 5. Wskazany w art. 4 egzamin odbywa się przed komisją wyznaczoną przez Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrami: Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Skarbu i Reform Rolniczych po odbyciu wskazanej w art. 3 praktyki.
Skład takich komisyj, ich ilość, termin i miejsce urzędowania, program oraz sposób przeprowadzania egzaminu, jako też wysokość opłat egzaminacyjnych określi rozporządzenie Ministra Robót Publicznych, wydane w porozumieniu z Ministrami: Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Skarbu i Reform Rolnych.
Po złożeniu egzaminu komisja wydaje kandydatowi świadectwo o kwalifikacjach na mierniczego przysięgłego. Komisji przysługuje prawo zaliczenia praktyki, odbytej przed ukończeniem studjów i złożeniem wymaganego egzaminu, o ile na podstawie przedłożonych prac mierniczych komisja nabierze przekonania o należytym przygotowaniu fachowem kandydata.

Art. 6. Od składania egzaminów są zwolnieni:
a) profesorowie politechniki i innych szkół akademickich, o ile wykładają miernictwo;
b) byli urzędnicy państwowi i samorządowi oraz byli nauczyciele miernictwa państwowych szkół mierniczych, jeżeli tak jedni, jak drudzy wykażą się posiadaniem wykształcenia, odpowiadającego wymaganiom art. 2, i dowodem samodzielnej pracy w miernictwie przynajmniej przez lat 10 w jednym z urzędów, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Robót Publicznych, wydanem w myśl art. 3, względnie w jednej ze szkół, wymienionych w p. b) art.2.

Art. 7. Kandydaci, wymienieni w art. 2 w ustępie pod a), wolni są od składania egzaminu, udowadniającego znajomość zawodu (art. 4 p. a).

Art. 8. Ubiegający się o nadanie uprawnienia i tytułu mierniczego przysięgłego winien złożyć podanie w urzędzie wojewódzkim właściwym według jego stałego miejsca zamieszkania, dołączając dowody zadość czyniące wymaganiom przepisanym w art. 1.
Jeżeli przedstawione dowody odpowiadają wymaganiom art. 1, wojewoda wyda kandydatowi dekret, nadający mu tytuł mierniczego przysięgłego i złączone z nim prawo wykonywania zawodu, odbierze od niego przysięgę i ogłosi o tem w dzienniku urzędowym. W przeciwnym razie wojewoda bądź wezwie petenta do uzupełnienia dowodów, bądź wyda orzeczenie odmowne.
Przeciw odmówieniu nadania uprawnienia mierniczego przysięgłego służy interesowanym prawo odwołania się do Ministra Robót Publicznych w ciągu 14 dni, licząc od dnia doręczenia orzeczenia.
O siedzibie biura i każdej jej zmianie mierniczy przysięgły obowiązany jest zawiadomić właściwe urzędy wojewódzkie.
Formę dekretu oraz rotę przysięgi określi rozporządzenie Ministra Robót Publicznych.

Art. 9. Mierniczowie przysięgli mają prawo na obszarze całego Państwa do wykonywania z zastosowaniem się do ustawy i rozporządzeń następujących prac mierniczych, o ile wykonanie tych prac nie należy do władz państwowych:
a) pomiarów terenowych oraz związanych z niemi obliczeń powierzchni i objętości;
b) planów, odrysów i robót kartograficznych na podstawie wykonanych pomiarów;
c) projektów i przeprowadzenia na gruncie technicznych projektów podziału parcel (parcelacji), jak również technicznych projektów scalania i wyrównywania (komasacji i arondacji);
d) oznaczania i regulowania granic na wezwanie osób cywilnych lub władz rządowych;
e) sprawdzania i opinjowania przedłożonych planów oraz obliczeń geometrycznych w zakresie wyżej wymienionym.
Nadto mierniczowie przysięgli mają obowiązek wydawania zaświadczeń o odbytej u nich praktyce osobom wymienionym w art. 2 zarejestrowanym u właściwego wojewody w dniu rozpoczęcia praktyki.
Ministrowi Robót Publicznych w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami przysługuje prawo normowania wynagrodzenia za prace miernicze.

Art. 10. Przy czynnościach, przewidzianych w art. 9, mierniczowie przysięgli mają prawo używania okrągłej pieczęci z godłem Państwa, zawierającej tytuł "mierniczy przysięgły" oraz imię, nazwisko i nazwę siedziby mierniczego przysięgłego.

Art. 11. Obliczenia, plany oraz sporządzone z nich odrysy i odbitki, podpisane przez mierniczego przysięgłego i opatrzone jego pieczęcią oraz datą i liczbą dziennika, posiadają znaczenie dokumentu urzędowego, o ile potwierdzenie, względnie sprawdzenia ich przez władze rządowe nie jest wymagane przez ustawy, bądź obowiązujące rozporządzenie.

Art. 12. Mierniczy przysięgły odpowiada osobiście za prawidłowe, terminowe i sumienne oraz zgodne z wymaganiami nauki, techniki i obowiązujących przepisów wykonanie prac, wchodzących w zakres jego czynności.

Art. 13. Mierniczym przysięgłym nie wolno otwierać biur filjalnych, których zadaniem byłoby przyjmowanie i wykonywanie zleceń.

Art. 14. Za naruszenie przez mierniczego przysięgłego postanowień art. 12 udziela się mu, stosowne do wyniku przeprowadzonego dochodzenia:
a) upomnienia,
b) ostrzeżenia.
Jeśli mierniczy przysięgły, pomimo upomnień i ostrzeżeń dopuszcza się nadal naruszenia postanowień art.12, albo jeśli z czynności lub zaniedbania mierniczego przysięgłego okaże się u niego brak takich kwalifikacyj, których posiadanie zgodnie z przepisami niniejszej ustawy musiało być domniemywane przy udzielaniu prawa wykonywania zawodu i używania tytułu mierniczego przysięgłego, wówczas mierniczy przysięgły może być pozbawiony tych praw bądź na okres do trzech lat bądź na zawsze. W razie utraty przez mierniczego przysięgłego praw wspomnianych w p. 5 artykułu 1 niniejszej ustawy, winno nastąpić orzeczenie o pozbawieniu prawa wykonywania zawodu i używania tytułu mierniczego przysięgłego - na czas wspomnianej utraty.
W wypadku stwierdzenia, nieprawdziwości dowodów, na których podstawie prawo wykonywania zawodu i używania tytułu mierniczego przysięgłego zostało udzielone, prawo to winno być cofnięte.

Art. 15. Przy wykonywaniu swego zawodu podlega mierniczy przysięgły nadzorowi właściwego wojewody, który w wypadkach przewidzianych w art. 14 wydaje stosowne zarządzenia i orzeczenia.
Przepis ten nie narusza przysługującego innym władzom prawa do wykonywania w stosunku do mierniczych przysięgłych uprawnień, wynikających z mocy specjalnych ustaw.
Od zarządzeń i orzeczeń wojewody przysługuje odwołanie do Ministra Robót Publicznych na zasadach ogólnych przepisów co do odwołania od zarządzeń i orzeczeń władz administracyjnych.

Art. 16. Po upływie okresu, na który nastąpiło na mocy art. 14 ust. 2 pozbawienie prawa wykonywania zawodu i używania tytułu mierniczego przysięgłego, względnie po ustaniu przyczyn, które spowodowały pozbawienie tego prawa w myśl art. 14 ust. 3 mierniczy przysięgły może przystąpić ponownie do wykonywania wspomnianego prawa dopiero po powtórnem udzieleniu mu go przez właściwego wojewodę.
W razie usunięcia przyczyn, które pociągnęły za sobą pozbawienie na zawsze prawa wykonywania zawodu i używania tytułu mierniczego przysięgłego z powodu braku kwalifikacyj (art. 14 ust. 2), prawa te mogą na prośbę interesowanego ponownie mu być nadane po przedłożeniu nowych dowodów, stwierdzających posiadanie odpowiednich kwalifikacyj.
Przy rozpatrywaniu i załatwianiu takich próśb mają zastosowanie przepisy art. 8.
W wypadkach, przewidzianych w art. 14 ust. 4 powtórne nadanie cofniętego prawa może nastąpić w razie wznowienia postępowania na zasadach ogólnych i pomyślnego dla interesowanego wyniku tego postępowania.

Art. 17. Prawa, przysługujące z niniejszej ustawy mierniczym przysięgłym, poza wypadkami ich pozbawienia, gasną wskutek zrzeczenia się przez mierniczego przysięgłego w drodze zawiadomienia o tem właściwego urzędu wojewódzkiego.

Art. 18. Winny naruszenia przepisu art. 8 ust. 4 będzie karany grzywna do 500 zł., winny zaś naruszenia przepisu art. 13 grzywną do 5000 złotych.
Władza orzekająca oznaczy w orzeczeniu, na wypadek niemożności ściągnięcia grzywny, karę zastępczego aresztu według słusznego uznania jednak nie ponad 8 dni.
Do orzekania powołane są wojewódzkie władze administracji ogólnej.
Od orzeczenia karnego wojewódzkiej władzy administracji ogólnej można w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia orzeczenia wnieść na ręce tej władzy żądanie przekazania sprawy właściwemu sądowi okręgowemu, który rozstrzyga prawomocnie przy odpowiednim zastosowaniu przepisów postępowania obowiązujących go w pierwszej instancji. Na wniosek prokuratora będzie zarządzone postępowanie uproszczone; wyrok sędziego nie ulega zaskarżeniu.
W postępowaniu sądowem orzeczenie władzy administracyjnej zastępuje prawomocny akt oskarżenia (wniosek w postępowaniu uproszczonem). Przed wyznaczeniem rozprawy przewodniczący (sędzia) może zarządzić przesłuchanie przez właściwy sąd powiatowy (pokoju) oskarżonego, świadków i biegłych; świadków i biegłych można przesłuchać pod przysięgą. Sąd postanawia według swego uznania, których świadków i biegłych przesłuch na rozprawie pod przysięgą lub bez zaprzysiężenia, a których zeznania będą odczytane: wolno odczytywać zapiski dochodzenia i inne części akt administracyjnych.
Żądanie przekazania sprawy sądowi nie wstrzymuje ściągnięcia grzywny.

Art. 19. Winny nieuprawnionego używania tytułu lub nieuprawnionego wykonywania zawodu mierniczego przysięgłego, o ile dany czyn nie stanowi przestępstwa surowiej karanego, będzie karany aresztem do 6 tygodni i grzywną do 1.000 złotych, lub jedna z tych kar.
Właściwemi są sądy pokoju (powiatowe).

Art. 20. Na obszarze, na którym obowiązuje rosyjski kodeks karny z r. 1903 i austrjacka ustawa karna z r. 1852, wprowadza się przepis następujący:
Mierniczy przysięgły, winny przy wykonywaniu swoich obowiązków rozmyślnego pokrzywdzenia osób, których interesy załatwia, lub świadomego poświadczenia nieprawdy w dokumentach (art.11), będzie karany za występek, o ile dany czyn nie ulega surowszej karze - na obszarze, na którym obowiązuje rosyjski kodeks karny z 1903 r. - wiezieniem do jednego roku, a na obszarze, na którym obowiązuje austrjacka ustawa karna z 1852 r. - ścisłym aresztem do jednego roku.

Art. 21. Na obszarze m. st. Warszawy przysługują prawa i obowiązki wojewody, przewidziane w niniejszej ustawie, Komisarzowi Rządu na m. st. Warszawę, na obszarze okręgu administracyjnego wileńskiego - Delegatowi Rządu na okrąg administracyjny wileński.

Art. 22. Geometrom przysięgłym w b. zaborach rosyjskim i pruskim, geometrom cywilnym w b. zaborze austrjackim i absolwentom Konstantynowskiego Instytutu Mierniczego w Moskwie przysługuje, z mocy samego prawa tytuł mierniczego przysięgłego oraz złączone z nim prawo wykonywania zawodu mierniczego przysięgłego i mają do nich zastosowanie przepisy niniejszej ustawy. Obowiązek zgłaszania siedziby i złożenia przysięgi we właściwym urzędzie wojewódzkim w myśl art. 8 ciąży na nich o tyle, o ile nie uczynili tego wobec władz polskich na podstawie dotychczasowych przepisów.

Art. 23. Minister Robót Publicznych może nadać tytuł i uprawnienia mierniczych przysięgłych w porozumieniu z Ministrem Skarbu w ciągu lat 10 od wejścia w życie niniejszej ustawy tym państwowym, będącym w stanie spoczynku, geometrom ewidencyjnym, którzy spędzili w służbie ewidencyjnej nienagannie 25 lat.

Art. 24. Minister Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego może w czasie przejściowym do 31 grudnia 1930 r. nadawać absolwentom szkół mierniczych rosyjskich, którzy otrzymali tytuł geometrów prywatnych, lub geometrów taksatorów, uprawnienie i tytuł mierniczych przysięgłych w myśl niniejszej ustawy, o ile poddadzą się egzaminom w myśl art. 4 p. B i posiadają co najmniej 10 lat praktyki, w czem lat 5 w kraju.
Mierniczowie I klasy, którzy uzyskali ten tytuł od Państwowej Komisji Egzaminacyjnej, ustanowionej przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, mogą uzyskać do końca roku 1930 tytuł i złączone z nim prawa, o ile uczynią zadość art. 1 punktom 1, 3, 4, 5.

Art. 25. W ciągu roku od wejścia w życie niniejszej ustawy Ministrowi Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Robót Publicznych przysługuje prawo upoważnienia do wykonywania prac pomiarowych, związanych z przebudową ustroju rolnego (art. 9 p. c), osób z pośród tych, które przed 1 stycznia 1925 r. uzyskały upoważnienia Ministerstwa Reform Rolnych, a które wykażą się przygotowaniem zawodowem i należytą praktyką w pracach, związanych z przebudową ustroju rolnego.
W razie niewłaściwego wykonywania powierzonych prac przez posiadającego powyższe upoważnienie, może ono być przez Ministra Reform Rolnych odebrane.
Upoważnienia te tracą swoją moc po dniu 31 grudnia 1930 r., o ile posiadające je osoby w ciągu tego okresu czasu nie uzyskają tytułu i uprawnień mierniczego przysięgłego na warunkach ulgowych przez wykazanie przynajmniej 15-letniej praktyki zawodowej w pracach określonych w art. 9 p. c), z czego 5 w kraju, i złożenie egzaminu w myśl art. 4 p. b) niniejszej ustawy.

Art. 26. Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Robót Publicznych w porozumieniu z interesowanymi ministrami, a co do artykułów 18, 19 i 20 - Ministrowi Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Robót Publicznych i Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Art. 27. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Z tym dniem tracą moc wszelkie dotychczas obowiązujące przepisy, dotyczące geometrów przysięgłych w b. zaborach rosyjskim i pruskim i geometrów cywilnych w b. zaborze austrjackim w kwestjach, unormowanych niniejszą ustawą. W kwestjach, nie unormowanych niniejszą ustawą, przepisy powyższe mają do mierniczych przysięgłych odpowiednie zastosowanie.
Dotychczasowe przepisy, dotyczące kwestyj, których unormowanie w myśl niniejszej ustawy pozostawione jest rozporządzeniom ministerjalnym, tracą moc obowiązującą z wejściem w życie odnośnych rozporządzeń, wydanych na podstawie niniejszej ustawy.
Na obszarze, podpadającym pod przepisy ausrjackie ustawy z dnia 2 stycznia 1913 r., dotyczącej izb inżynierskich (austr. Dz. Ust. P. Z 1913 r. część 11 Nr. 3) mierniczowie przysięgli są uważani za upoważnionych rządowo techników prywatnych w myśl § 3 powołanej ustawy.
"Być narodowi użytecznym" - Stanisław Staszic, Patron techników polskich.